'Eerst de omgeving, dan pas de gebouwen'

'Eerst de omgeving, dan pas de gebouwen'

Architect Peter Groot woont en werkt in het Arnhemse Spijkerkwartier. Als hij straks zijn voordeur uitloopt, staat hij pal voor De Spykerij. En dat was voor hem én zijn bureau Hoogte 2 Architecten een extra stimulans om er echt iets bijzonders van te maken. 

Peter Groot is eigenaar van architectenbureau H2A. Werk van het Arnhemse bureau kom je overal in de stad tegen. Van woningen in Malburgen en Klarendal tot Buitenplaats Koningsweg en van de Coehoornkazerne tot Meijnerseiland. “Wij kennen de stad en weten wat er leeft. Maar zo dicht bij waar ik woon, heb ik nog niet eerder een project mogen vormgeven”. 

Architect en buurtgenoot

“Samen met de ontwikkelaar Hendriks Ontwikkeling, landschapper buro Harro, de gemeente én de buurt maakten we het stedenbouwkundig plan voor De Spykerij, de voormalige bedrijfslocatie aan de Rietgrachtstraat 32. Daar ging een uitgebreid participatietraject aan vooraf waaraan ik niet alleen als architect, maar ook als buurtbewoner deelnam. Hendriks Bouw en Ontwikkeling noemt het concept van intensieve participatie ‘een goede buur’, waarbij de buurt en iedereen die belang heeft bij het project nauw betrokken wordt. Voor mij was het best bijzonder om eens aan de andere kant van de tafel te zitten. Groot voordeel daarbij was dat ik goed weet wat er in de wijk speelt. Ik ken mijn buren, hun wensen en mogelijke bezwaren. Er werd eerst een burendag georganiseerd en daarna een klankbordgroep met mensen uit verschillende straten in de buurt die samen de dialoog aangingen. Waar is behoefte aan, wat kan en wat mag? Zo ontstond stap voor stap een ontwerp waar iedereen tevreden over was.”

Gebouw, omgeving, gemeenschap

“Veel mensen denken dat architecten vooral bezig zijn met het ontwerpen van mooie gebouwen. Wij gaan graag een stapje verder. De kracht van onze samenwerking met buro Harro is, dat zij net als wij heel erg bezig zijn met het ontwerpen van landschappen waar de natuur en de mens nog beter, duurzamer en prettiger samenleven. We sturen sterk op een goede wisselwerking tussen gebouw, zijn omgeving en de gemeenschap. Voor ons is dát wat duurzaam ontwikkelen en bouwen is; dat mensen zich jaar na jaar thuis blijven voelen in onze ontwerpen. In De Spykerij zijn we daar denk ik heel goed in geslaagd.”

Van stenen naar groen

“In het kort omvat het plan voor De Spykerij de transformatie van een totaal versteend terrein van 5.100 m2 tot een stedelijke woonbuurt met grotendeels groen in de vorm van binnentuinen, groene gevels en daktuinen. Nagenoeg alle huidige bebouwing op de locatie wordt gesloopt met uitzondering van de oude villa. Daarbij is ons idee dat er op het binnenterrein een nieuwe Spijkertuin in de wijk ontstaat. De twaalfde. Een groene, koele oase die een rustpunt en het natuurlijke hart vormt van De Spykerij.

Twee woonsferen

“De bebouwing aan de Rietgrachtstraat en die op het binnenterrein is duidelijk onderscheidend van elkaar. De straatwanden van de Rietgrachtstraat, een rijksbeschermd stadsgezicht, krijgen het formele en statige straatbeeld van het Spijkerkwartier. De architectuur sluit aan bij die bebouwing, met mooie metselverbanden en ornamenten. Noem het klassieke architectuur, maar niet met allemaal tierelantijnen. Het wordt geen Efteling-architectuur. De bebouwing op het binnenterrein krijgt juist een verrassend, stoer en eigenzinnig karakter. Hier zijn we veel vrijer in onze ontwerpen en refereren we aan de oude werkplaatsen, semi-industriële loodsen en arbeiders- en personeelswoningen, die van oudsher gesitueerd waren op de binnenterreinen achter de grote herenhuizen.”

De buren kijken mee

“Het is bijzonder om plannen te mogen maken voor een locatie die echt op een steenworp afstand van mijn huis ontwikkeld gaat worden. Het spreekt voor zich dat elk project waar wij met H2A aan werken alle aandacht krijgt die het verdient, maar dit project misschien nog wel iets meer. Omdat ik niet alleen de architect ben, maar ook de toekomstige buurman. En mijn buren kijken natuurlijk mee en hebben hoge verwachtingen. Die gaan we zeker waarmaken in De Spykerij.”