Gemeente Arnhem

Wethouder Gerrie Elfrink over de samenwerking tijdens project Klingelbeek

In de bestaande wijk Klingelbeek in Arnhem-Noord maakte we een woningbouwproject dat bestond uit 96 woningen: 26 twee-onder-een-kap-, 20 vrijstaande woningen en 44 appartementen.

De opstalontwikkeling van dit binnenstedelijke inbreidingsproject vond midden in de crisis plaats en werd gekenmerkt door een intensieve samenwerking met de gemeente Arnhem en de bewonersvertegenwoordiging uit de wijk. Wethouder Gerrie Elfrink en gemeentelijk projectmanager Theunis Kalsbeek blikken terug.

Een betrokken buurt

Gerrie: “Ik werd verantwoordelijk voor dit project toen ik in 2010 wethouder werd. Er werd al vanaf de jaren ’50 van de vorige eeuw gesproken over woningbouw op deze plek, maar de plannen kwamen nooit van de grond. Op een gegeven moment is toen met de buurt afgesproken dat zij zelf met een plan zouden komen. Die inspraak door omwonenden was uniek voor de stad. Een co creatie avant la lettre! Daar is toen een visie uitgekomen waarin het dorpse karakter zoveel mogelijk behouden bleef, bijvoorbeeld in de grondgebonden woningen met doorkijkjes. Als gemeente hebben we dat voorstel van de bewoners, in samenwerking met de buurtvereniging, in een bestemmingsplan gegoten. Maar toen dat klaar was voor de gemeenteraad kwamen een paar buurtbewoners alsnog in protest die het tegen wilden houden.”

Theunis: “De buurt was door de jaren heen deze locatie gevoelsmatig een beetje als ‘hun’ achtertuin gaan zien, een gebied van de buurt waaraan mensen gehecht waren. Die gevoeligheid maakte dat een aantal bewoners het niet eens was met de bouwplannen. Ondanks de grote betrokkenheid van de buurt bij de planvorming. Dat beïnvloedde helaas de sfeer tussen die bewoners en de gemeente. Mede daarom hebben we bij de uitvraag ook nadrukkelijk gesteld dat de communicatie met de buurt door de bouwer zou worden opgepakt. We wilden niet dat de eerdere discussies invloed zouden hebben op de verdere uitwerking van de plannen. Goede communicatie met de buurt was daarom van essentieel belang bij de selectie van een marktpartij.”

Uitvraag op het hoogtepunt van de crisis

Gerrie: “Parallel aan de bestemmingsplanprocedure hebben we dit project met een tender in de markt gezet. En omdat dit midden in de crisis was, was het voor ons best spannend of er wel een marktpartij zou willen instappen. Ook omdat we een onvoorwaardelijke grondbieding met een verplichte afnametermijn hadden opgenomen. Het moest voor ons als gemeente financieel wel uitkomen natuurlijk. Gelukkig hebben we met Hendriks zowel in de communicatie als in ondernemersgeest een prima partij gevonden.”

Communicatie met de buurt was essentieel

Johan: “Toen wij de prijsvraag wonnen hebben wij direct het stokje overgenomen voor de communicatie met de buurt. De dialoog aangaan onder het motto ”wrijving geeft glans” was ons adagium. Vanaf het begin hebben we daarbij een streep onder het verleden gezet, door duidelijk te maken dat wij niet betrokken waren bij het bestemmingsplan en de discussie daar omheen. Maar dat wij samen met de buurt constructief naar de toekomst wilden kijken.” Gerrie vult aan: “En dat overleg was vanaf dat moment ook heel constructief, dat heeft heel goed uitgepakt want dat is jullie echt eigen.” Theunis: “Het overleg over de inrichting van de openbare ruimte is ook heel goed en constructief verlopen. Er is naar de buurt geluisterd en daar waar mogelijk, binnen de vastgestelde kaders, rekening gehouden met hun wensen en belangen. Die communicatie vanuit Hendriks is echt een grote meerwaarde geweest.”

Van seriematig bouwen naar series van één

Gerrie: “Een andere belangrijke succesfactor was dat jullie besloten om te gaan bouwen als er een woning verkocht was.” Johan: “Dat klopt, en dat was voor ons best een grote stap, want op dat moment was ons productieapparaat volledig ingericht op bouwen van grotere series. Maar in die moeilijke markt besloten we om te gaan bouwen toen we er 4 of 5 hadden verkocht. Ik vind zelf ook dat wij in staat moeten zijn series van één te maken, waarbij iedere woning uniek is. Maatwerk binnen confectie.

Omdat wij al snel gingen bouwen wisten geïnteresseerden dat de bouw echt door zou gaan, en ze zagen concreet hoe de wijk en de woningen eruit gingen zien. Die duidelijkheid en zichtbare kwaliteit op een unieke locatie die we kopers konden bieden was heel belangrijk. En daarnaast boden we ook een inkoopgarantie voor de bestaande woning zodat kopers wisten dat ze niet met dubbele lasten zouden blijven zitten. Dat was ook cruciaal voor bewoners, dat we dat struikelblok konden wegnemen.” Gerrie: “Dat opknippen in kleine coupures was inderdaad essentieel voor het project. En dat kon ook niet iedereen hè, terwijl het echt nodig was.”

Wederzijds vertrouwen en korte lijnen

Theunis: “Als ik zo terugkijk op wat er nu staat en hoe het project is verlopen, dan kan ik alleen maar blij zijn dat we samen in zee zijn gegaan. De samenwerking verloopt heel prettig en eventuele problemen worden altijd samen en constructief opgelost.” Gerrie: “Ik vond het ook fijn dat we altijd korte lijnen hadden. Daardoor konden we altijd snel schakelen op het juiste niveau. Daarbij was er wederzijds heel veel vertrouwen en ook altijd de bereidheid om elkaar verder te helpen om het project goed te realiseren. Er waren spannende fasen in het project waar dit cruciaal is geweest.”